دقایقی همراه ما باشید تا به بهانهٔ صحبت از معایب و مزایای زندگی در ژاپن، به سراغ یکی از کهن‌ترین سرزمین‌های جهان و سرزمین آفتاب تابان برویم. سرزمینی باستانی و منحصربفرد، سرشار از تضادها و غایت‌های اغراق‌آمیز و مهد ربات‌های در حال تکامل و جنگل‌های خیزران، و مردمانی که خستگی‌ناپذیر کار می‌کنند و همیشه در تکاپو هستند.
کشوری کوچک و متراکم که خودش به اندازهٔ کافی عجیب و غریب هست و نیازی به این توصیفات و واژه‌های پرطمطراق ندارد. اگر صرفاً کنجکاوید یا آنقدر گونهٔ نادری هستید که به طور جدی، به ایدهٔ زندگی در این کشور فکر می‌کنید، مطلب حاضر را در موسسه مهاجرتی نیلگام دریابید تا به اتفاق با معایب و مزایای زندگی در ژاپن آشنا شویم.
زندگی در ژاپن
پا گذاشتن به یک سرزمین تازه و به معنای واقعی جا افتادن و یکی شدن با محیط جدید، بدون گذر از یک پروسهٔ طولانی تطبیق یافتن و به قولی آداپته شدن امکانپذیر نیست. پروسه‌ای که بسته به پیشینه و خلقیات فرد و شرایط محیط جدید، می‌تواند چند ماه و حتی چند سال طول بکشد و در مواردی هرگز به طور صد در صدی محقق نشود. ژاپن سرزمین عجایب است و موجود بخصوصی می‌طلبد که بتواند در یک مدت کوتاه، با فرهنگ و حال و هوای این کشور آمیزش پیدا کند و به یکی از چرخ‌دنده‌های این جامعهٔ دقیق و هماهنگ تبدیل شود.
ژاپنی‌ها بعد از تراژدی جنگ جهانی دوم، حس جاه‌طلبی و برتری‌جویی خودشان را از دست ندادند. بلکه آنرا از به مسیری دیگر هدایت کردند و تصمیم گرفتند که به جای رجزخوانی و خصومت، با تکیه بر دانش و فناوری و کیفیت محصولاتشان وارد میدان شوند و جهان را تسخیر کنند و دقیقاً همین کار را هم کردند.
آنها با دوربین‌های عکاسی، سرآمد فناوری اُپتیک و تولید دوربین یعنی کشور آلمان را از میدان به در کردند، با بهینه‌ترین خودروهای روز، بازار بزرگترین خودروسازان جهان را حتی در کشور خودشان کساد نمودند، پیشرفته‌ترین وسایل برقی و صوتی و تصویری و پرفروش‌ترین کنسول بازی تاریخ را ساختند و در هر صنعتی که پا گذاشتند، روح کمال‌گرا و سخت‌کوشی میهن‌پرستانهٔ خود را به رخ کشیدند.
تصور جا افتادن و همرنگ شدن با چنین جامعه‌ای، در وهلهٔ اول ترسناک به نظر می‌رسد، اما قرار نیست قضیه را بغرنجتر از چیزی که هست جلوه دهیم. باید واقع‌بین باشیم و این را در نظر بگیریم که حتی خود مردم ژاپن، هر از گاهی از عُرف سنگین و خرد جمعی و استانداردهای سفت و سخت حاکم بر جامعه خسته می‌شوند و به ستوه می‌آیند. چه رسد به کسی که از راحت‌کده و هرج و مرج‌آبادی مثل خاورمیانه به این سرزمین عجایب قدم گذاشته باشد.
بخش خوب ماجرا اینجاست که ژاپنی‌ها، متوجه عجیب بودن و تفاوتشان با سایر فرهنگ‌ها هستند. یعنی آنقدری که به هموطن خودشان سخت می‌گیرند و ممکن است در یک موقعیت خاص، نگاه‌های سرزنشگر و چپ‌چپشان را نثار فرد کنند، با خارجی‌ها مته به خشخاش نمی‌گذارند و به مراتب مهربان‌تر و نرمترند. بنابراین جامعهٔ ژاپن هر چقدر هم که تافتهٔ جدا بافته باشد، مردمان با جنبه‌ای دارد و فرصت آموختن و آداپته شدن در آن، برای کسانی که قدرت تطبیق‌پذیری خوبی داشته باشند برقرار است.
غیر از برخورداری از شهروندان مودب و اهل مدارا، در ژاپن همیشه چیزی برای یادگرفتن و سردرآوردن و امتحان کردن وجود دارد و حوصلهٔ هیچ بنی‌بشری در آن سر نمی‌رود. از رفتن به معابد قدیمی و دیدار از آثار باستانی بیشمارش گرفته، تا فستیوال‌های تابستانی و پرسه زدن در میان خیابان‌هایی که از در و دیوار و درختانشان شکوفه‌های بهاری سرازیر شده‌اند، تا مزه کردن یک خوراک سوشی فرد اعلا یا کوفته برنجی مخصوص ژاپن، در یکی از غذاخوری‌های دنج شهر، تا شرکت در نمایشگاه آخرین فناوری‌های جهان در علم رباتیک و هوش مصنوعی، وفور تفریح و سرگرمی و گشت و گذار، از بزرگترین مزایای زندگی در این کشور زیباست.
ژاپن همیشه پر از رویداد و برنامه‌های هنری و فرهنگی و ورزشی است و اگر وادی موسیقی را در نظر بگیریم، اکثر هنرمندان دانه‌درشت جهان لااقل یک بار در این کشور کنسرت داشته‌اند. اگر به غواصی علاقمندیم کافیست سری به اُکیناوا بزنیم، اگر هوس اسکی و ورزش‌های زمستانی کردیم می‌توانیم به هوکایدو برویم و اگر از علاقمندان کتاب‌های مصور و مانگا و انیمه باشیم، هیچ کعبهٔ مقصودی را مانند ژاپن پیدا نخواهیم کرد. در واقع، حتی اگر زمان زیادی هم در ژاپن زندگی کنیم، باز هم این سرزمین عجایب، برای غافلگیر کردنمان، چیزهای تازه‌ای در آستین خواهد داشت.
یکی دیگر از جذابیت‌های ژاپن، سطح رفاه بی‌نظیر مردم در این کشور است. در شهرهای ژاپن از شیر مرغ تا جان آدمیزاد معمولاً در یک قدمی شماست و بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ بیست و چهار ساعته باز هستند. این رفاه در مورد سیستم حمل و نقل هم مصداق دارد و کمتر کشوری از این بابت با ژاپن قابل قیاس است. سرتاسر ژاپن، به عنوان کشوری که استاد مسلم ساخت قطارهای سریع و سیر می‌باشد، به یکدیگر متصل بوده و برای کسانی که به واسطهٔ کارشان رفت و آمد زیادی دارند، هیچ دغدغه‌ای جهت رفت و آمد وجود ندارد.
اما از دغدغه‌های مهمی که همیشه در بحث مهاجرت به کشورهای آسیای شرقی از آن صحبت می‌شود، مقولهٔ غذا و ذائقهٔ بسیار متفاوت آنهاست که می‌تواند برای عده‌ای مشکل‌ساز باشد. اما ژاپن در خصوص غذا هم در حد مناسبی تکامل‌یافته است و تنوع بالای خوراکی‌ها، بالاخره و به طریقی مشکل‌پسندترین افراد را هم راضی نگه می‌دارد. امنیت فوق‌العاده هم یکی دیگر از مزایای زندگی در سرزمین آفتاب تابان است و به لطف نرخ بسیار پایین جرم و جنایت، می‌توان با خیال راحت و در هر ساعتی از شبانه روز در کوچه پس‌کوچه‌های شهر قدم زد و یا داخل مترو، به خواب خرگوشی فرو رفت.
اما این همه رفاه و امنیت و تنوع، روی دیگری هم دارد و این همه مزایا و تعاریف، شکاف عمیق فرهنگی و مانع زبانی را برای خارجی‌ها پر نمی‌کند. مثلاً اجارهٔ خانه یا باز کردن حساب بانکی یا کارهای روزمرهٔ اینچینینی در این کشور آسان نیست و اگر تسلط خوبی به زبان ژاپنی نداشته باشیم قطعا به مشکل بر خواهیم خورد.
شهرهای ژاپن می‌توانند برای یک مهاجر تازه وارد و نا آشنا به زبان ژاپنی، ناکجاآبادی سرگیجه‌آور باشند. از طرفی هم مردم ژاپن، در عین حال که مودب و اهل ملاحظه‌اند، آن چنان تمایلی به معاشرت و گپ و گفت نشان نمی‌دهند و نسبت به خودشان هم حسابی خجالتی و درونگرا هستند.
گفتیم که سطح رفاه از مزایای زندگی در ژاپن است و این مورد با یک ماه زندگی در این کشور به خوبی احساس می‌شود. اما این دسترسی آسان و استانداردهای بالا، بهای سنگینی دارند و از عهدهٔ زندگی در شهرهای بزرگ کشور بر آمدن، فشار کاری و رقابت حرفه‌ای شدیدی می‌طلبد. خصوصاً شهر فوق‌پیشرفته‌ای مثل توکیو، که گرانترین شهر ژاپن است و هزینه‌هایش، حساب بانکی متمول‌ترین افراد را هم به مبارزه می‌طلبد.
و جدی‌ترین مورد بین هزینه‌ها، هزینه اجارهٔ مسکن است که در بخش معایب به آن اشاره خواهیم کرد. اما فعلاً در همین حد بدانیم که خانه‌های تنگ و تار و به شدت گران، یکی از پررنگ‌ترین معایب زندگی در ژاپن است. تقریباً از هر دری گفتیم و به ب و هوای ژاپن اشاره نکردیم. با سفر به ژاپن در فصل بهار، یکی از زیباترین و چشم‌نوازترین بهارهای عمرتان را تجربه می‌کنید اما هوای شرجی و گرمای تابستان ژاپن، به کل ماجرای دیگریست و ثابت می‌کند که چرا لقب سرزمین آفتاب تابان، برازنده‌ٔ این کشور است!
مزایای زندگی در ژاپن
در این قسمت به جزئیات بیشتری در باب مزایای زندگی در ژاپن خواهیم پرداخت. مواردی که برخی از آنها به سرعت خودشان را نشان می‌دهند و برخی دیگر کمی زمان می‌برند تا در تیررس دیدمان قرار بگیرند. لابد دلیلی دارد که ژاپن با تمام دشواری‌ها و تفاوت‌های فرهنگی، کماکان کشور جذابی برای مهاجران بوده و در بالای لیست اولویت‌هایشان قرار دارد.
هر چه باشد، این جزیرهٔ اسرارآمیز، قلمروی ثروتمند و مرفهیست، صاحب یکی از اقتصادهای بزرگ دنیاست، بازار کار فوق‌العاده‌ای دارد و در فناوری و آموزش و قانونمندی و استانداردهای زندگی، حرف اول را می‌زند. پس کمی حوصله کنید تا وارد لایه‌های عمیق‌تر این جامعه شویم و مزایای زندگی در سرزمین عجایب را از نزدیک مرور کنیم.
امنیت به معنای واقعی
ژاپن امنیت فوق‌العاده‌ای دارد و در کنار کشورهایی مثل قطر، تایوان، امارات متحده عربی و گرجستان، در ردهٔ امن‌ترین کشورهای جهان قرار گرفته است. احتمال اینکه اتفاق غیرمترقبه و ناجوری برای شهروندان بیفتد به غایت پایین است و شاید زلزله و سیل و بلایای طبیعی تنها چیزهایی باشند که هر از گاهی روان مردم را قلقلک می‌دهند. گفته می‌شود که ژاپن از لحاظ امنیت خاطر برای قدم زدن شبانه بهترین کشور جهان است و از لحاظ پایین بودن نرخ حمله و درگیری، بعد از کانادا در مقام دوم قرار دارد. و عجیب است وقتی می‌بینیم که این سطح از امینت، حتی در یکی از شلوغترین شهرهای جهان، یعنی توکیو هم برقرار است.
مطالعه‌ای که همین چند صباح پیش در نزدیک به دویست کشور و منطقهٔ جهان انجام گرفت، نشان داد که کشور السالوادور بدترین کشور دنیا از لحاظ امنیت است و به ازای هر صد هزار نفر بیش از صد مورد جرم و جنایت داشته در حالی که ژاپن از این بابت حتی از کشور امن و مرفهی مثل دانمارک هم برتر بوده و با نرخ ۰/۳۱ حادثه به ازای هر صد هزار نفر، امنیت خیره‌کننده‌ای را به نمایش گذاشته است. در ژاپن در گوشه و کنار شهرها، کیوسک‌های پلیس یا به قول خودشان کوبان Koban تعبیه شده و قانون همیشه در حال مراقبت از شهروندان است.
فرهیختگی با غلظت بالا
مردم ژاپن از همان دوران ابتدایی یاد می‌گیرند که به حقوق دیگران احترام بگذارند و اهل مراعات و ادب باشند. این خصوصیات و آموخته‌ها، به خاطر عمق و جدیت آموزش و به واسطهٔ آغاز از سنین پایین، با کاراکتر کودکان و نوجوانان ژاپنی عجین می‌گردد و تا آخر عمر هم آنها را همراهی می‌کند. در ژاپن سطح توقعات از یک شهروند ژاپنی بالاست و همه از شما انتظار دارند که مبادی آداب و قانونمند و مرتب باشید. در عین حال مردم به شدت اهل ملاحظه هستند و خیلی به ندرت از کوره در می‌روند.
مثلاً خیابان‌های ژاپن، برای یک جزیرهٔ کوچک ۱۲۵ میلیون‌نفری با آن همه رفت و آمد، زیادی ساکت است و خبری از پشت سر دیگران بوق زدن و پشت فرمان بیقراری کردن و از پنجرهٔ ماشین بد و بیراه گفتن نیست. راننده‌های تاکسی همیشه تر و تمیز و یونیفرم‌پوش هستند و به رسم ادب، درب ماشین را برای مسافر باز می‌کنند و کشیدن سیگار داخل ماشین و بلند کردن صدای ضبط ممنوع است. ژاپنی‌ها حالت تازه به دوران‌رسیدگی ندارند و اهل ادا و اطوارهای ناخوشایند هم نیستند.
مثلاً حتی اگر در گرانقیمت‌ترین بوتیک‌های این کشور پرسه بزنید و مثل روز روشن باشد که مشتری نیستید و قصدی برای خرید ندارید، ذره‌ای حالت زننده و فیس و افاده در رفتار فروشندگان و کارکنان نخواهید دید. یکی از بهترین مزایای زندگی در کشور ژاپن، نبود دله دزدی و جیب‌بری است و انگار که در این کشور، این رفتارها در قاموس مردم نیست. در ژاپن اگر مسافری وسیله یا چمدانی گم کند، به احتمال قریب به یقین آن را در بخش اشیای گمشده در نزدیک‌ترین ایستگاه پیدا خواهد کرد. همچنین چرت زدن در مترو و اتوبوس و وسایل عمومی، بدون هیچ استرسی امکانپذیر است و بسیار بعید است که کسی به وسایل شما چپ نگاه کند.
آموزش در غایت کیفیت
ژاپن سالیان سال است که یکی از بهترین سیستم‌های آموزشی جهان را داشته و وقتی فناوری‌ها و محصولات و کیفیت نیروی کار و در کل خروجی‌های کشور را ملاحظه می‌کنیم، جایی برای تردید باقی نمی‌ماند. ژاپن تعدادی از بهترین و مجهزترین دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های جهان را دارد و پنج عدد از دانشگاه‌هایش در بین هفتاد تای اول و سه عدد از آنها یعنی دانشگاه توکیو، دانشگاه اُزاکا و دانشگاه کیوتو در بین ۲۰ موسسه آموزش عالی جهان قرار دارند.
سیستم آموزش عالی ژاپن در امر تحقیق و پژوهش هم ید طولایی دارد و هرساله خروجی‌های علمی مرغوب و اثرگذاری تولید می‌کند. در ژاپن رقابت آکادمیک سنگین است اما پژوهشگران و دانشجویان اوضاع و احوال خوبی دارند و علاوه بر قرار گرفتن در معرض آخرین دانسته‌ها و فناوری‌های روز، از لحاظ کنترل و تعیین شیوه و مسیر تحقیق، از آزادی عمل کاملی برخوردارند. در مقاطع ابتدایی ژاپن، تلاش سیستم آموزش و پرورش بر این نیست که حجم بزرگی از مطالب را در کله‌های کوچک کودکان و نوجوانان فرو کند. بلکه هدف اصلی، ایجاد علاقمندی به تفکر و مطالعه و کار گروهی است.
شاگردان ژاپنی تا ده سالگی رنگ امتحان را نمی‌بینند و در مدرسه به خوبی با زیر و بم رفتار اجتماعی درست و لزوم احترام و مهربانی با انسان‌ها و حتی حیوانات آشنا می‌شوند. در مدارس ژاپن به بچه‌ها می‌‌آموزند که هیچ چیز، جایگزین یک سری خصلت‌ها و خصوصیات اخلاقی مثل صداقت و عزت نفس نمی‌شود و باید در کنار پیشرفت علمی، شخصیت مثبت و قابل احترامی داشته باشند.
سبک زندگی و غذای سالم
ژاپن با میانگین امید به زندگی ۸۵ سال، میزبان عده‌ای از سالم‌ترین مردم جهان است و بخشی از این سلامت و عمر زیاد، مدیون عادات و رژیم غذایی بسیار سالم آنهاست. یک وعده غذای سنتی ژاپنی، معمولاً از انواع و اقسام مواد مغذی تشکیل شده و برخلاف بسیاری از کشورها، آن تمایل عجیب و غریب به پروتئین‌های حیوانی و غذاهای چرب و چیل وجود ندارد. آنها سبزیجات و غلاتشان ترک نمی‌شود، ماهی زیاد می‌خورند و میانهٔ خیلی خوبی با فست‌فود و غذاهای ناسالم ندارند. هرچند که نسل‌های جدیدتر به لطف شیوع فست‌فودهای زنجیره‌ای، تا حدودی بدغذا شده‌اند.
خوراک‌های سنتی ژاپنی با روغن کم طبخ می‌شوند، به شدت سبزیجات‌محورند و وجود عجیب و مغذی مثل علف دریایی هم که خودش سرشار از آنتی‌اکسیدان است در آنها می‌شود. ژاپنی‌ها گوشت ماهی را به گوشت قرمز ترجیح می‌دهند و به لطف امگا ۳ و کلسترول پایین و استفاده از روغن‌های مرغوب، مشکل انسداد عروق و بیماری‌های قلبی سایر کشورها را ندارند. از آن طرف هم چای سبز، جزو جدایی‌ناپذیری از غذاها و نوشیدنی‌های روزمره‌شان است و برخلاف انگلیسی‌ها، ترک‌ها و ایرانی‌ها، تمایلی به مصرف چای تقریباً بدون خاصیت سیاه ندارند.
در ژاپن تنقلات و غذاهای ناسالم یا به قولی جانک‌فود، معمولاً در بسته‌های کوچکتری عرضه می‌شوند و به نسبت مواد غذایی سالم مثل میوه و سبزیجات، جای کمتری را در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها اشغال می‌کنند. مردم این کشور بسته‌بندی مواد غذایی و اطلاعات درج شده را موشکافانه می‌خوانند و روی میزان کالری و آنچه که در خندق بلا می‌ریزند حساسیت بالایی دارند. بنابراین طول عمر بالا و وجود بیشمار سالمند سرحال و روی فرم، نتیجهٔ ژن مرغوب یا عوامل محیطی نیست، بلکه از هوشیاری و مراقبت از بشقاب غذایشان سرچشمه می‌گیرد.
نظافت فراتر از انتظار
اگر از شهرها و روستاهای ژاپن، به عنوان استاندارد تمیزی و نظافت یاد کنیم ابداً اغراق نکرده‌ایم. نظم و ترتیب و نظافت در فرهنگ ژاپنی‌ها نهادینه شده و هر تازه‌واردی را غافلگیر می‌کند. جالب اینجاست که تعداد سطل زباله و رُفتگرهایی که در سطح شهر می‌بینیم بسیار پایین است و گمان می‌کنیم که لابد شهرهای ژاپن خودشان زباله‌ها را غیب می‌کنند. اما واقعیت اینست که مردم، زباله‌ای نمی‌ریزند که نیاز به غیب شدن داشته باشد. یا مثلا در بانک‌های ژاپن، اسکناس که به نوعی جرثومهٔ انواع جرم و باکتری محسوب می‌شود، مستقیماً دست به دست نشده و برای تحویل دادن و گرفتن در سینی‌های مخصوص قرار می‌گیرد.
یا احدی را نمی‌بینیم که با بینی مبارک، کار ناجوری در ملا عام انجام دهد یا حتی یک تکه زبالهٔ کوچک در خیابان بریزد. نشان به آن نشان که در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ که در روسیه برگزار شد، تماشاچیان ژاپنی بعد از مسابقه در استادیوم ماندند و تمام زباله‌ها و خرده‌ریز‌های جایگاهشان را تمیز کردند. حتی رختکن اعضای تیم فوتبال ژاپن، بعد از ترک استادیوم کاملاً مرتب و منظم بود و این حد از تمیزی و دیسیپلین و احترام به محیط، قطعا از مزایای زندگی در این کشور است.
ژاپنی‌ها خیلی پیشتر از اینکه کرونایی در کار باشد و کل دنیا را به پوشیدن ماسک و دم به دقیقه استفاده از ضدعفونی کننده وادار کند، این فرهنگ را داشته‌اند و خصوصاً در زمانی که دچار سرماخوردگی می‌شوند، نهایت مراقبت را برای جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران می‌کنند. در مورد زباله‌های خانگی هم کاملاً سخت‌گیرند و در قیاس با مایی که هنوز در تفکیک دو نوع زبالهٔ تر و خشک اندرخم یک کوچه‌ایم، آنها ۱۰ نوع زبالهٔ مختلف را در خانه تفکیک می‌کنند. بنابراین اگر بگوییم از لحاظ نظافت، ژاپنی‌ها تکامل‌یافته‌ترین مردم جهانند، بیراه نگفته‌ایم.
سیستم حمل و نقلِ غیرقابل مقایسه
بدون تردید سیستم فوق‌العاده پیشرفتهٔ حمل و نقل عمومی، از مزایای اقامت در ژاپن به شمار می‌رود. کشورهای زیادی صاحب سیستم حمل و نقل با کیفیت و پیشرفته هستند، اما هیچ مردمی مثل ژاپنی‌‌جماعت، استانداردهای این وادی را جابجا نکرده‌اند. متروی ژاپن همیشه برق می‌زند، سریع و سیر و کاملاً دقیق و سر وقت است و یک شهروند ژاپنی، دقیقاً می‌تواند مسیر رفت و آمدش را زمانبندی کند و نگران هیچگونه اتفاق غیرمترقبه‌ای نباشد.
مگر از آن دست اتفاق‌های جغرافیایی مثل زمین لرزه و غیره که در بخش معایب زندگی در ژاپن به آن اشاره خواهیم کرد. سیستم حمل و نقل عمومی ژاپن به قدری دقیق و کارراه‌انداز است که اهالی را از داشتن ماشین بی‌نیاز می‌کند و اگر نگاهی به نقشهٔ متروی توکیو و کل ژاپن بیندازیم، از تعدد ایستگاه‌ها و میزان اتصالات و پیچیدگی این سیستم، حیرت خواهیم کرد.
بهداشت و درمان در سطح اول جهان
سیستم بهداشت و درمان ژاپن پای ثابت ۱۰ کشور برتر جهان است. بیمهٔ دولتی ژاپن تمام مردم را پوشش می‌دهد و به رسم سایر کشورها بیمه‌های خصوصی و پیشرفته‌تری هم وجود دارند که ۳۰ درصد هزینه را به جیب افراد واگذار می‌کنند و هفتاد درصد مابقی را از کیسهٔ دولت می‌بخشند. یکی از تفاوت‌های اصلی سیستم بهداشت و درمان ژاپن جامع بودن و مجهز بودن تمام بیمارستان‌هاست که باعث می‌شود تمام آزمایشات و پروسه‌های درمانی در یک ساختمان و یک بیمارستان قابل انجام باشد و بیماران را از دردسر مراجعه به مراکز درمانی مختلف معاف کند.
پیدا کردن شغل برای خارجی‌ها
با وجود رقابتی بودن بازار کار در ژاپن، همیشه فرصت استخدام برای افرادی که تسلط خوبی به زبان انگلیسی داشته و می‌توانند تدریس کنند وجود دارد. اوضاع و احوال معلم‌ها در ژاپن بسیار خوب است و دستمزد مناسبی می‌گیرند. اگر هم خارجی باشند یک سری تسهیلات برایشان فراهم می‌شود که به راحت‌ترین شکل ممکن با محیط جدید وفق پیدا کنند. بنابراین اگر معلم خوبی هستید و از کار کردن با بچه‌ها لذت می‌برید، در ژاپن بیکار نخواهید ماند.
معایب زندگی در ژاپن
از مزایای زندگی در ژاپن به مواردی مثل رفاه و کیفیت بالای زندگی، فرهنگ سرشار از احترام، نظم و نظافت بی حد و حصر، سبک زندگی سالم، سیستم حمل و نقل بی‌نظیر و امنیت فوق‌العاده اشاره کردیم. اما زندگی در این جزیرهٔ اسرارآمیز، آنقدرها هم ساده و بدون چالش نبوده و مواردی هستند که ناگزیر در لیست معایب زندگی در ژاپن قرار می‌گیرند و به حدی محسوسند که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. بهتر است قبل از اقدام برای ویزای ژاپن این موارد را هم بخوانید.
هزینه بیشتر برای فضای کمتر
بر کسی پوشیده نیست که سرزمین آفتاب تابان، سرزمین گرانقیمتی است و طبق معمول بخش عمده‌ای از این گرانی، به خرید و اجارهٔ مسکن برمی‌گردد. هرچه باشد وقتی از یک جزیرهٔ کوچک و متراکم با بیش از صد میلیون جمعیت صحبت می‌کنیم، عجیب نیست که با تقاضای بسیار زیادی در بازار مسکن مواجه باشیم. متأسفانه فرایند اجارهٔ خانه در ژاپن فرایند دشوار و بدقلقی است و بدون درآمد آنچنانی، زندگی در شهرهای بزرگ ژاپن مثل توکیو عملاً غیرممکن است.
مثلاً در حوالی مرکز شهر توکیو، یک آپارتمان کاملاً معمولی و دوخوابه ماهانه ۱۹۰۰ دلار هزینه بر می‌دارد. آن هم برای متراژهایی که بسیار کوچکتر از حد انتظارند و عادت کردن به آنها مدتی زمان می‌برد. گرانی و کوچکی آپارتمان‌ها یکی از جدی‌ترین معایب زندگی در ژاپن است و همین قضیه اکثر مهاجران را به سکونت در مناطق حومه‌ای و روستایی ترغیب می‌کند. برای آشنایی با زیر و بم خرید ملک در اروپا و اقامت به وبلاگ نیلگام سفر مراجعه بفرمایید.
مشکل دیگر اینست که بسیاری از املاکی‌های ژاپن، انگلیسی نمی‌دانند و اگر یک دوست و آشنای زبان‌بلد در کنارمان نباشد به جایی نخواهیم رسید. پیدا کردن خانهٔ مناسب وقتی بغرنجتر می‌شود که بدانیم برخی صاحبخانه‌های ژاپنی به خارجی‌ها اعتماد ندارند و آنهایی که ملکشان در محلات خوب و پرمتقاضی قرار دارد، اجارهٔ دو سه ماه را جلوتر دریافت می‌کنند. در برخی موارد هم تا مطمئن نشوند مستأجرشان دستش به دهانش می‌رسد و لااقل سه برابر اجاره درآمد دارد، قرارداد نمی‌بندند.
همه چیز فدای استانداردهای جمعی
ژاپن کشور بسیار یکپارچه‌ای است و مردمانش در سرتاسر کشور، فرهنگ همگن و تقریباً مشابهی دارند. در واقع شاید کمتر کشوری در جهان باشد که مردمانش تا این اندازه از لحاظ خلق و خو و زبان و فرهنگ شبیه و یکدست هستند. همین امر باعث می‌شود که منافع فردی یا بگوییم فردیت انسان‌ها، همیشه فدای منافع جمعی شود و هر شهروند، مورچه‌ای در میان سایر مورچگان باشد.
هر چند که این نکته به خودی خود چیز بدی نیست اما این میزان ذوب شدگی در خرد جمعی و کمرنگ شدن فردگرایی، برای برخی از فرهنگ‌ها و مخصوصاً کشورهای غربی، جزو معایب زندگی در ژاپن است. در ژاپن خبری از آنچه که غربی‌ها به عنوان فردیت یا به قول خودشان Individualism سراغ دارند نیست. در بخش‌های قبلی به ملاحظه و مدارای ژاپنی‌ها با خارجی‌ها اشاره کردیم اما فراموش نکنیم که این مدارا یک حد و اندازه‌ای دارد و همرنگ جماعت نشدن در این کشور، پیامدهای جالبی نخواهد داشت.
فشار کار و ربات‌های انسان‌نما
فشار خرده‌کنندهٔ کار و محیط پراسترس و رقابتی، به تمام کمپانی‌ها و شرکت‌های ژاپنی قابل تعمیم نیست، اما از این بابت مطمئنیم که برای درصد بالایی از آنها مصداق دارد. یکی از درشت‌ترین معایب زندگی در ژاپن، عدم تعادل بین زندگی حرفه‌ای و زندگی شخصی افراد است و در ظاهر ماجرا به نظر می‌رسد که ژاپنی‌ها به این بی‌تعادلی خو گرفته‌اند.
در ژاپن قانون نانوشته‌ای هست که می‌گوید، اگر از فشار کار، دچار غش و ضعف نشدی، هنوز کار خاصی انجام نداده‌ای! رویکردی که درست بر خلاف برخی کشورهای اروپایی مثل فرانسه و اسپانیاست و این میزان وقف محیط کار بودن، کار چندان عاقلانه و مرسومی نیست.
اینجا تا روزی پانزده ساعت ماندن در محیط کار و استفاده از کمترین مرخصی، چیز غریبی نیست و نمی‌توان به راحتی گفت که این حالت از فرط اجبار است و یا به خواستهٔ قلبی و انتخاب خودشان برمی‌گردد. اما این هم در نظر بگیریم که کمپانی‌های ژاپنی با جدیت به وفاداری کارکنانشان بها می‌دهند و به طرق مختلف هوای آنها را دارند و نهایت تلاش یک کسب و کار بزرگ در ژاپن، ایجاد محیطی شبیه به یک خانوادهٔ بزرگ و یکپارچه است.
یک خارجی همیشه خارجی است
این مورد مختص به ژاپن نیست و در بسیاری از فرهنگ‌های دنیا احساس می‌شود، اما حس وطن‌پرستی ژاپنی‌ها مقادیری غلیظ‌تر از سایر فرهنگ‌هاست و این میزان غلظت، هر از گاهی با یک حس خودبرتربینی ناسالم همپوشانی می‌کند. در این کشور اگر هم رفتار ناخوشایند و زننده‌ای از آنها سر نزند، باز هم احساس غریبگی و گاو پیشانی‌سفید بودن، برای خارجی‌ها و مهاجران اجتناب‌ناپذیر است. حتی ممکن است از برخی همسایگان سالخورده و پیشکسوت این سوال را بارها بشنویم که « راستی فلانی، کی برمی‌گردی کشورت؟ ».
خوشبختانه نسل جوانتر ژاپن، تا حدود زیادی از این دست خلق و خوها و از سنت خودبرتربینی اجدادشان فاصله گرفته‌اند. اما بهرحال این ماجراها هنوز هم در زیر پوست ژاپن برقرار است و در برخی موارد تا حد آزاردهنده‌ای جدی می‌شود. مثلاً در مناطق کم‌جمعیت و روستایی، مردم با دیدن شما نوچ‌نوچ کنان سر تکان می‌دهند یا برخی از کاسبان از دادن سرویس به خارجی‌ها خودداری می‌کنند. این حالت بیگانه‌ستیزی یا به قولی زنوفوبیا در ژاپن، چیز چندان فاحش و روزمره‌ای نیست، اما بعید هم نیست که با چند صباح زندگی در این کشور با آن مواجه شویم. در صورت تمایل با معایب و مزایای زندگی در لهستان بیشتر آشنا شوید.
سایه مردسالاری از دوران کهن
از مواردی که به هیچ عنوان به وجنات کشور توسعه‌یافته‌ای مثل ژاپن نمی‌خورد، وجود مردسالاری محسوس در بطن فرهنگشان است. ژاپنی‌ها به هیچ عنوان مردمان بدوی و زن‌ستیزی نیستند و از این بابت فرسنگ‌ها از اهالی خاورمیانه جلوترند. اما با این حال ریشهٔ ضخیم و سالخوردهٔ مردپرستی و مردسالاری، هنوز هم در تعاملات اجتماعی کشور – به شکلی ظاهراً مودبانه و اتوکشیده – محسوس است و حقوق برابر زن و مرد، لااقل برای نسل‌های مسن و سنتی، چندان هضم نشده است.
در خاطرات زنانی که در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم و در ژاپن در حال پیشرفت متولد شده‌اند، نمونه‌های زیادی از رفتار سنتی و ناهنجار خانواده در قبال زنان و ارج و قرب بیشتر مردان دیده می‌شود. سال‌هایی که ژاپن از لحاظ فناوری با شتاب خیره‌کننده‌ای پیشرفت می‌کرده اما از لحاظ نگاه اجتماعی به نقش زنان، دستاورد چندانی نداشته است.
نابرابری جنسی در ژاپن، نه فقط در کف جامعه و بین عامهٔ مردم، بلکه در تمام سطوح اجتماعی به چشم می‌خورد. شاهدش اینجاست که در بین افراد بلندپایه، مدیرعامل‌ها، سیاست‌مداران و افراد با نفوذ، عدهٔ زنان بسیار انگشت‌شمارند و در یک کلام، قدرت در دست مردان است و این ماجرا، یکی از معایب زندگی در ژاپن است. در صورت تمایل با معایب و مزایای زندگی در فرانسه بیشتر آشنا شوید.
بلایای طبیعی از آنچه فکر می‌کنید به شما نزدیکترند
ژاپن در روزگاران کهن – ۲۶ میلیون سال قبل – جزیره نبوده و بعد از بالا آمدن اقیانوس و بروز تحولات زیرزمینی، به تدریج از خشکی آسیا جدا و به جزیره‌ای که امروز سراغ داریم تبدیل شده است. دگرگونی‌هایی که هنوز هم به قوت خود باقی‌اند و این جزیرهٔ مرفه و ثروتمند را به یکی از بلاخیزترین نقاط جهان تبدیل کرده‌اند.
در واقع هیچ مردمی در دنیا به اندازهٔ ژاپنی‌ها، زلزله و سیل و سونامی را تجربه نکرده و شاید بلایای طبیعی، جزو معدود متغیرهایی باشند که هنوز به طور کامل، تحت کنترل سامورایی‌های مدرن در نیامده‌اند. اما لااقل می‌دانیم که مردم ژاپن، به مرور زمان با بلایای طبیعی کنار آمده‌اند و خانه‌هایشان را محکمتر ساخته‌اند و اگر زمین و زمان شروع به لرزیدن کند، مثل سایر مردم دنیا قالب تهی نمی‌کنند.
کلیشه‌ها و استانداردهای طاقت‌فرسا
استانداردهای بیشمار و قوانین نانوشتهٔ جامعهٔ ژاپن، می‌تواند یک خارجی را به ستوه بیاورد و جزو معایب زندگی در ژاپن باشد. کلیشه‌هایی که از جایی به بعد مفیدِ فایده بودنشان را از دست می‌دهند و بیشتر حکم سوهان روح را پیدا می‌کنند. ژاپن کشور متراکم و پرجمعیتیست و شهرهای پرهیاهو و پیاده‌روهای پر ازدحامش این را به خوبی نمایان می‌کنند.
عده‌ای بر این باورند که به لطف همین قوانین و استانداردهاست که به چنین سطحی از نظم و هارمونی دست یافته و به باور دیگران، بدون مزاحمت این کلیشه‌ها و استانداردهای دست و پاگیر، ژاپن پتانسیل نظم و پیشرفت به مراتب بالاتری را دارد. بهرحال هیچ چیزی جای تجربه را نخواهد گرفت و بدون چند صباح زندگی و درک این فرهنگ، نمی‌فهمیم که این مسائل واقعاً آزاردهنده‌اند یا مهاجران کشورهای غربی، پیازداغ ماجرا را تا حدی زیاد کرده‌اند.
امکان پرداخت هزینه خدمات با ارز دیجیتال امکان پذیر است. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
